E-Reader vs. papier: duurzaamheid

Zoveel lezers, zoveel voorkeuren. Zowel qua talen als genres, maar zeker ook: hoe lees je? De e-reader blijft stijgen in populariteit, maar niet alleen uit eigen cijfers weten we dat veel mensen ook papieren boeken lezen. Soms ook in combinatie. Hoe zit dat dan qua duurzaamheid?

Het korte antwoord is - zoals vaak: het hangt ervanaf. Waarvanaf? Dat leggen we graag uit in deze blog.

Papier en milieu

Een papieren boek kost natuurlijk papier en dus: bomen. Dat voelt direct al als een flinke aanslag op het milieu, maar daar zitten een aantal aspecten aan.

Enerzijds wordt er in Nederland tot wel 80% van al het papier en karton gereycled, dus er is sprake van hergebruik. En zolang voor je boek geen oerbossen zijn gesneuveld, is een boom ook een vernieuwbare grondstof. Het is echter niet zozeer de grondstof, maar het produceren van papier dat impact heeft. Van transport van het hout tot het produceren van papier: daar is energie en water mee gemoeid. Voor nieuw papier ben je 25 liter water per kilo papier kwijt. En dan komen daar natuurlijk nog de inkt, de kaft en transport naar winkel of klant bij.

Digitale impact

Is een e-reader dan niet gewoon de oplossing? Eigenlijk alleen als je bovengemiddeld veel leest. Een e-reader wordt gemaakt van allerlei grondstoffen - van case tot accu en chips - die ook best impact hebben op het milieu. [Trouw] berichtte even geleden dat de productie van een e-reader al gelijk staat aan 40 tot 50 boeken. En dan hebben we het nog niet over het opladen van je device en het stroomverbruik van de diensten die e-books leveren. Tel daarbij op dat je een e-reader helaas vrij slecht kunt recyclen en dan zie je dat de afweging niet zo simpel is.

Hetzelfde geldt natuurlijk, maar in mindere mate, als je boeken vanaf je smartphone leest. Die gebruik je tenslotte voor meer dan alleen lezen.

Het kantelpunt

Er is hiermee sprake van een kantelpunt. Waar dat ligt verschilt per onderzoek, maar in alle gevallen komt het erop neer dat pas als je vrij veel boeken leest, je met een e-reader schoner uit bent. Die schattingen lopen uiteen van 1 boek per 2 weken (een schatting van Radar) tot minstens 30 tot 60. Natuurlijk moet die e-reader dan wel even meegaan: .

Tips

Deze tekst is natuurlijk niet bedoeld om je een schuldgevoel aan te praten over je leesgedrag. Tenslotte doen boeken ook veel goeds voor de wereld en jezelf (en is een avondje bingen in plaats van lezen ook niet echt milievriendelijk). Wat kun je dan doen om zelf een beetje op te letten?

• Bekijk als eerste waar jij valt als lezer en of een e-reader een duurzaam idee is.
• Heb je al een e-reader? Gebruik die dan vooral zo lang als je kunt.
• Let bij aankopen erop of papieren boeken het FSC-keurmerk hebben, dat staat voor verantwoord papier.
• Paperbacks zijn minder belastend dan hardcovers. Dat is een van de redenen waarom wij bij Dewey ook daarvoor kiezen: het is tenslotte hetzelfde boek maar beter voor het milieu.
• Geef je gelezen boeken door of verkoop ze tweedehands.

Bij Dewey kiezen we onder andere om deze redenen nog wel voor het papieren boek. Maar we proberen ook wel iets terug te doen: voor elke gebruiker en ieder boek helpen we mee aan het planten van bomen. Hier lees je daar meer over.

Natuurlijk hangt deze keuze ook af van hoe je het fijnst leest. Om nog even met een wat uitgesprokener punt te eindigen: als je een e-reader vooral overweegt omdat dit veel bagage scheelt in het vliegtuig, kun je je ook afvragen of dat vliegen zelf een goed idee is. Daarover heeft milieucentraal dit artikel.