Over slimme lezers, het effect van goede hyperlinks en lezen vanaf een e-reader
Feiten over lezen op een rij
Lezen is leuk en leerzaam. Of althans, dat is onze mening en waarschijnlijk ook de jouwe, anders was je hier niet geweest. Maar: wat voor impact heeft lezen op je leven en ontwikkeling? En hoe zorg je dat je ook echt wat oppikt uit je boek? Hieronder wat feiten op een rij.
In stereotypes wordt lezen vaak gelinkt aan intelligentie. Vraag een willekeurig persoon de beschrijving van een nerd: waarschijnlijk zit er in die beschrijving ergens een boek. Dat verband lijkt niet helemaal onterecht, maar het zit iets complexer in elkaar dan je misschien denkt.
Een vroege start
Ooit geworsteld met lezen in je puberteit? Je bent niet de enige. De laatste tijd zijn er vrij veel nieuwsberichten over hoe het taalniveau van de schooljeugd onderuit zakt. Jammer, want interesse voor lezen en/of literatuur ontwikkel je vaak ook deels in je schooltijd. Maar er blijkt al veel eerder wat van invloed te zijn op je leesgedrag: je vroegste taalontwikkeling. Een studie uit 2018 vond namelijk dat bijvoorbeeld een groot vocabulaire rond 19 maanden oud, je begrijpend lezen voorspelt tegen je 12e levensjaar. Dat is 10 jaar vooruit! Vlotte praters blijken vaak dus ook vlotte lezers!
Lezen en intelligentie
Maar zijn lezers ook slimmer? Een onderzoek van Peng et al. (2019) vond een sterke samenhang tussen intelligentie en lees- en wiskundevaardigheden. Maar welke kant die relatie op loopt, is moeilijker te zeggen. Wordt je intelligenter van lezen, of is het vaak gewoon makkelijker lezen als je wat intelligenter bent? Sowieso betekent dat natuurlijk ook niks voor hoeveel je van lezen houdt!
Wel opvallend: ook in deze studie werd het belang van de vroege ontwikkeling aangetoond. Sociaal-economische status van het gezin van een kind speelt niet direct een rol. Totaal onbelangrijk is het ook weer niet: rijkere ouders kunnen waarschijnlijk wel meer begeleiding veroorloven om hun kinderen, indien ze moeite hebben met bijvoorbeeld taal, alsnog wat te helpen. Zo kunnen die kinderen, hoe oneerlijk dat ook lijkt, toch op een voorsprong komen.
Papier of digitaal?
Hoewel Dewey fan is van 'echte' boeken, zijn er natuurlijk legio voordelen van e-books. Een niet-uitpuilende vakantiekoffer, om maar iets te noemen. Vanuit het begrijpend lezen is er echter wel iets te zeggen voor papieren boeken: de tekst blijft beter hangen. Nou gaat dat wel vooral op voor non-fictie werken. Een goede thriller lijkt er minder onder te lijden als je die op je e-reader verslindt.
Beter verslinden met een hyperlink
Je zou denken dat met al die nieuwe technologie, lezen in een verdomhoekje belandt. Gelukkig is er ook positief nieuws: een studie in Computer Assisted Language Learning doet vermoeden dat juist die nieuwe technieken kunnen helpen. Bij het lezen van fictie wordt het toevoegen van hyperlinks naar bijvoorbeeld verdiepende media goed ontvangen. Voor meer ervaren lezers is dat in het begin genoeg, maar voor hen die met wat meer moeite in het verhaal komen, is ook verderop een goede oplossing. Op die manier rapporteerden de lezers een betere onderdompeling in het verhaal. Absoluut een voordeel van het huidige tijdperk dus!
Meer weten over lezen en persoonlijkheid? Bekijk deze blog ook eens!
Bronnen
Delgado, P., Vargas, C., Ackerman, R., & Salmerón, L. (2018). Don't throw away your printed books: A meta-analysis on the effects of reading media on reading comprehension. Educational Research Review, 25, 23-38.
Peng, P., Wang, T., Wang, C., & Lin, X. (2019). A meta-analysis on the relation between fluid intelligence and reading/mathematics: Effects of tasks, age, and social economics status. Psychological Bulletin, 145(2), 189.
Suggate, S., Schaughency, E., McAnally, H., & Reese, E. (2018). From infancy to adolescence: The longitudinal links between vocabulary, early literacy skills, oral narrative, and reading comprehension. Cognitive Development, 47, 82-95.
Vanhees, C., Simons, M., & Joosen, V. (2021). Hyperlink desirability in adolescent fiction: location and absorption. Computer Assisted Language Learning, 1-31.